My Journal Week 7 - September 4, 2011
สิ่งที่อาจารย์บรรยายในครึ่งเช้าของวันนี้ก็เกี่ยวกับการเลือกใช้ ICT ว่าที่เราสร้างกันมาโดยใช้web เป็นช่องทางนั้น ล้วนแต่เป็นส่วนหนึ่งของ e-learning ซึ่งรวบรวมความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีเอาไว้อย่างมากมายและย่อยจากเทคโนโลยีเหล่านั้นก็คือสื่อต่างๆและยังมีวิธีใช้สื่อแต่ละสื่อ อย่างไรก็ตาม เทคโนโลยีรูปแบบต่างๆมากมายเหล่านั้นทั้งที่ลองใช้ในห้องเรียนและที่เห็นอยู่รอบตัวแต่ยังไม่ได้ลองใช้ก็สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในขอบเขตของการศึกษาได้ บางอย่างก็ต้องคิดหนักว่าจะเอามาประยุกต์อย่างไรแต่บางอย่างก็นำมาใช้ได้แบบไม่ยากเลย การนำมาประยุกต์ใช้นี้ก็ขึ้นอยู่กับความคิดสร้างสรรค์ของเราว่าจะทำอย่างไรให้เหมาะกับงานของเรา ฉะนั้นอย่าปฏิเสธเทคโนโลยี เขามีให้ลองใช้ก็ต้องใช้ให้เกิดประโยชน์ ถึงอย่างไรเราก็หนีไม่พ้น เพราะมองไปรอบตัวจะพบว่าสิ่งเหล่านี้มันคอยแต่จะถูกออกแบบมาให้เป็นส่วนหนึ่งของชีวิตเรามากขึ้น อีกกรณีที่น่าสนใจที่อาจารย์บรรยายก็คือที่ว่าในอนาคตนั้น สมองกลจะมีความสามารถเท่าสมองมนุษย์ ซึ่งผมก็คิดต่อว่า นี่ไม่ใช่เพียงแค่เทคโนโลยีมันจะกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตมนุษย์ชนิดที่เรียกว่าเป็นยังกับส่วนหนึ่งของร่างกายซะแล้ว ในอนาคตมันคงจะทำการงานสำคัญๆแทนเราได้แน่ๆเลย ถ้าอย่างนั้น หากมองในด้านการเรียนการสอน ก็ไม่แน่ว่าอาจจะมีครูสมองกลมาแทนครูที่เป็นคนจริงๆก็ได้ ถ้าโปรแกรมเนื้อวิชาให้สอนตามที่ตั้งค่าเอาไว้ก็คงจะสอนแทนมนุษย์ได้ แต่จะสอนคุณธรรมจริยธรรมและเอาใจใส่ผู้เรียนได้หรือเปล่า นี่คือประเด็นที่น่าคิด
สำหรับการเรียนรู้ทุกวันนี้ในยุคที่เทคโนโลยีเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต เรามักใช้เทคโนโลยีในการสร้างระบบการเรียนรู้ด้วยตนเองกันเป็นส่วนใหญ่ แต่ปัญหาก็คือว่าการเรียนรู้ด้วยตนเองไม่สามารถเรียนกันได้ทุกคน โดยเฉพาะเนื้อหาวิชาที่เป็นความรู้ใหม่ การจัดหาผู้ช่วยยังมีความจำเป็นอยู่ ดังนั้นการเรียนการสอนถ้าจะพัฒนาให้เป็นแบบเรียนรุ้ด้วยตนเองผ่าน ICT เวลาจะสร้างต้องนึกถึงตรงนี้ด้วย แต่การเรียนรู้แบบนี้ก็มีข้อดีตรงที่ว่าครูไม่ต้องใช้ตัวเองเป็นสื่อ ไม่ต้องมายืนบรรยายหน้าชั้นกันอย่างเดียวทุกวี่ทุกวัน เราสามารถทำสื่อดีๆเข้ามาช่วยงานเราได้ จะได้ไม่ต้องเหนื่อยมากเวลาสอนและจะได้เอาเวลาไปทำงานอื่นที่มีความสำคัญไม่น้อยไปกว่างานสอนที่เป็นงานประจำ แต่นี่ไม่ได้หมายความว่าจะให้ทอดทิ้งผู้เรียน เราสามารถทำสื่อดีๆและมีคุณภาพรวมทั้งมีกลวิธีในการใช้สื่ออย่างฉลาดๆเพื่อให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ให้มากที่สุดโดยที่ไม่มีครูก็เท่ากับว่าเราได้ทำหน้าที่ครูแล้วโดยการสร้างตัวแทนของเราขึ้นมาทำหน้าที่นั้น ส่วนจะสอนแบบ online กันล้วนๆหรือ blended ก็บริหารจัดการกันไปตามความเหมาะสม
สำหรับแนวโน้มการเรียนการสอนในอนาคตก็เริ่มๆที่จะเห็นได้จากปัจจุบันแล้ว เอาจากนโยบายรัฐบาลที่ว่าจะมีการแจก tablet PC นี่ก็เป็นตัวชี้วัดได้ว่า mobile learning ท่าจะมีอนาคตอยู่ไม่น้อย ด้วยคุณสมบัติของอุปกรณ์นี้ที่ไม่ได้มีดีแค่พกพาได้สะดวกเท่านั้น การเรียนการสอนจึงสามารถทำได้ทุกที่ทุกเวลา แน่นอนที่สุด พอเรามีโอกาสที่จะเข้าถึงข้อมูลมากขึ้นและเข้าถึงได้ง่ายขึ้น การศึกษาก็ต้องมาเน้นเรื่องการพัฒนาความคิดเด็กๆด้วย โดยเฉพาะความคิดสร้างสรรค์ที่จะใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีและกระแสการหลั่งไหลของข้อมูลอย่างฉลาด น่าเสียดายแค่ในขั้นเริ่มต้นนี้มีผู้ที่ใช้เทคโนโลยีจนเข้าขั้นเสพย์ติดไปเสียแล้ว จริงอยู่ตรงที่ UNESCO บอกไว้ว่าสิทธิในการรู้ใช้เทคโนโลยีเป็นสิทธิพื้นฐานที่ทุกคนพึงมี แต่การเลือกใช้ต้องดูความจำเป็นและประโยชน์ที่ได้เป็นหลักโดยที่จับกระแสมันให้ทัน รู้ให้เยอะๆแล้วเลือกที่ดีที่สุดสำหรับความต้องการในการใช้งานของเรา
ความคิดเห็นต่อการเรียน
สิ่งที่อาจารย์บรรยายมาทั้งหมดนี้เรียกได้ว่าเป็นทรัพย์สินที่มีค่ามหาศาลเลยทีเดียว ผมเก็บเกี่ยวประเด็นสำคัญได้มากมายที่เป็นประโยชน์ต่อการทำงาน, การสอนลูกศิษย์และการใช้ชีวิตภายใต้สังคมเศรษฐกิจฐานความรู้ (อยู่กันด้วยข้อมูลข่าวสารและความรู้ที่มาแบบ automatic) อย่างที่อาจารย์ถามผมว่าถ้าให้เขียนตอบเกี่ยวกับสาระที่บรรยายไปเมื่อเช้าทั้งหมดจะตอบได้ไหม ผมก็ต้องตอบตามตรงว่าคงไม่สามารถเขียนตอบเป็นรายละเอียดได้ขนาดนั้น แต่ถ้าเป็นในเรื่องการนำความรู้ตรงนี้ไปใช้ผมสามารถตอบได้เต็มที่ว่าผมเอาไปใช้ในการปรับปรุงการทำงานของผมได้อย่างไรบ้าง (บางอย่างอาจดูพื้นฐานมากๆแต่อย่างน้อยผมก็ได้ลงมือทำ) และจะนำความรู้ตรงนี้มาสร้างสรรค์อะไรต่ออีกบ้าง แน่นอนครับ งาน facebook และ wix ที่ผมทำผมไม่หยุดแค่นั้นแน่ๆครับ ผมคิดอยู่เสมอว่าสิ่งที่อาจารย์ให้ลองใช้ในชั้นเรียนผมสามารถเอามาพัฒนาต่อหรือใช้เป็นเครื่องทุ่นแรงในการทำงานได้อย่างดีเยี่ยม
นอกจากการเอาไปใช้สอนลูกศิษย์แล้ว ในอนาคตพอผมใช้งานสิ่งเหล่านี้บ่อยขึ้นจนชำนาญผมอาจมีโอกาสนำสิ่งดีๆที่อาจารย์มอบให้มานี้มาแนะนำเพื่อนร่วมงานต่อได้อีกด้วย